Drzemka – czy warto spać w ciągu dnia?

Spanie w ciągu dnia ma szerokie grono zarówno zwolenników, jak i przeciwników. Pierwsi tłumaczą, że spanie w dzień pomaga im zachować siły na dłużej, drudzy natomiast, że sen w ciągu dnia powoduje problemy z wieczornym zasypianiem. Czy spanie w dzień jest zdrowe i dlaczego w ciągu dnia ogarnia nas senność?

Kiedy spanie w dzień jest dobre?

Nawet jeśli na co dzień dbamy o higienę snu i budzimy się wypoczęci, może nas dopaść nagłe zmęczenie i senność w ciągu dnia. Przyczyn może być wiele: począwszy od niewyspania w nocy po poważniejsze choroby. Taka senność powoduje spadek koncentracji, na który nie możemy sobie pozwolić – z pomocą przychodzi wówczas kolejna kawa. Okazuje się jednak, że spanie w ciągu dnia może być o wiele lepszym rozwiązaniem, o ile będziemy pamiętać o kilku zasadach. Roger Ekirch, amerykański badacz snu dowodzi, że jeszcze do niedawna ludzie wcale nie przesypiali całej nocy, tylko dzielili czas snu na dwa bloki. Dopiero powszechne wprowadzenie w XIX wieku sztucznego oświetlenia pozwoliło ludziom na przedłużenie czasu aktywności po zapadnięciu zmroku – wtedy właśnie nieprzerwany, mniej więcej 8-godzinny sen został uznany za najlepszą opcję. W niektórych kulturach do tej pory zachował się zwyczaj popołudniowej sjesty, czyli czasu na odpoczynek w ciągu dnia.

Sen w ciągu dnia – dlaczego drzemki są zdrowe?

Nawet jeśli uda nam się przespać bez przerwy całą noc, i tak mamy tendencję do senności w ciągu dnia – brytyjskie badania wskazują, że w okolicach godziny 14.00 czujemy spadek formy, a przyczyny senności w ciągu dnia wcale nie muszą mieć związku z chorobą.

Z kolei w badaniach przeprowadzonych przez Akademię Medyczną w Atenach możemy znaleźć informację, że częste spanie w ciągu dnia zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby układu krążenia, w tym na chorobę wieńcową. Krótkie drzemki nie tylko mają wpływ prozdrowotny, ale również wspomagają naszą koncentrację oraz działają stymulująco na organizm. Pod koniec drzemki wydziela on bowiem adrenalinę i noradrenalinę, które stymulują rytm serca i odpowiadają za lepsze ukrwienie mózgu.

Nawet jeśli nie uda nam się zasnąć, sam spokojny odpoczynek w pozycji horyzontalnej polepszy naszą koncentrację, kreatywność oraz… nastrój. Wystarczy kilkanaście minut, by poczuć się zrelaksowanym i wypoczętym. Nic dziwnego, że coraz więcej firm nie tylko nie wyciąga konsekwencji, ale wręcz zaleca swoim pracownikom tzw. power nap. Krótka regeneracyjna drzemka w pracy przestaje być powoli uznawana za lekceważenie obowiązków, a staje się skutecznym sposobem na zwiększenie efektywności pracowników.

Czy sen w ciągu dnia może być niezdrowy?

Przeciwnicy drzemek dowodzą, że sen w ciągu dnia wcale nie poprawia jakości ich życia, spanie w dzień jest niezdrowe, a drzemki powodują problemy z wieczornym zasypianiem. Istotnie, senność po południu (a zwłaszcza po solidnym obiedzie) może sprawić, że drzemka przeciągnie się nieco, wskutek czego wieczorem będziemy bezsennie przekręcać się w łóżku z boku na bok.

Najnowsze badania prowadzone na Stanford University dowodzą także, że nadmierna senność u osób starszych sprawia, że mogą oni znajdować się w grupie zwiększonego ryzyka zachorowania m.in. na cukrzycę, nadciśnienie czy nowotwory. Warto zwrócić jednak uwagę, że nadmierną senność definiuje się jako zapadanie w sen nawet wówczas, gdy nocny wypoczynek trwał ponad 7 godzin. Starsze osoby często mają problemy z zasypianiem lub budzą się wcześniej, dlatego krótka drzemka w ciągu dnia z zachowaniem zasad higieny snu może być pomocna w codziennym funkcjonowaniu.

Sen w ciągu dnia: jak spać, by drzemka była efektywna?

Pierwsza zasada dobrej drzemki brzmi: nie odmawiaj jej sobie w ciągu dnia. Jeśli tylko możesz pozwolić sobie na to, by przymknąć oczy na kilkanaście minut, po prostu ułóż się wygodnie i zrelaksuj. Po przebudzeniu poczujesz się o wiele lepiej – nie zapomnij jednak nastawić budzika. Naukowcy z NASA wyliczyli, że idealna drzemka powinna trwać dokładnie 26 minut; możesz jednak spokojnie pozwolić sobie na pół godziny snu. Dłuższa drzemka będzie zahaczała o fazę snu głębokiego, przez co możesz mieć problem z wybudzeniem – sprawdź, dlaczego nawet krótki sen może być efektywny. Dla skowronków, czyli osób wstających bardzo wcześnie, najlepszym czasem na drzemkę będą okolice godziny 13.00, zaś sowy najchętniej drzemią około 15.00 – 16.00. Tak naprawdę zależy to jednak od indywidualnych preferencji: pamiętaj jednak, by pomiędzy drzemką a porą nocnego snu minęło co najmniej 5 godzin.